Op je bek: Mariët Mons

Als klein meisje van elf kocht Mariët haar eerste camera, om foto’s te maken van haar paard. Al snel maakte ze op verzoek ook foto’s van andere paarden en uiteindelijk was ze ook kinderen en familieleden aan het fotograferen en werd ze verliefd op het fotograferen van mensen. Op haar zeventiende maakte ze haar eerste bruidsreportage en ze leeft nu al jaren fulltime van haar creatieve talent, dat zich inmiddels niet meer beperkt tot alleen foto’s maken.

Daarnaast is ze vrouw van Jerry en bazin van hond Roos. Én ook al jaren mijn vriendin. Ik leer altijd veel van Mariët, we hebben vaak lange gesprekken over allerlei life issues en ze heeft vaak een hele mooie kijk waardoor ik anders naar dingen ga kijken. Ik wist zeker dat zij ook een mooie bijdrage zou zijn aan ‘Op je bek’, dus vandaag is het zover.

‘Als je jong bent, wordt je al heel vroeg aangeleerd dingen op een bepaalde manier te doen. Je gaat naar school, na school ga je studeren en dan krijg je een baan. Zo gaat het, en niet anders. Op een andere manier heb je geen zekerheid en daarnaast: iedereen doet het zo, dus jij ook.

Ik merkte al heel snel dat studeren niet werkte voor mij. Ik ben aan drie verschillende studies begonnen maar heb er geen één afgemaakt. Dat is een hele zware periode geweest. Ik heb me zo lang zo rot gevoeld over mezelf, over mijn eigen kunnen. Mijn constante gedachte was: ik kan niks. Ik zal nooit succesvol worden in wat dan ook, want studeren lukt mij niet.

Toen ik eindelijk stopte met studeren en mijn eigen pad ging volgen, werd ik zóveel gelukkiger. Ik ontdekte dat ik wél wat kon en wat ik wél talent had. Kijk, ik kan heel goed leren, maar als ik het zelf doe. Als ik het zelf mag bepalen, als ik zelf mag kiezen wat ik leer. Als ik iets interessant vind, dan zuig ik nieuwe informatie als een spons op. Zo heb ik mezelf ook leren fotograferen en ondernemen.

Ik heb veel tijd verspild in mijn tienerjaren met me druk maken over het feit dat ik niet studeerde, geen vertrouwen hebben in mijn eigen kunnen. De les die ik heb geleerd is dat ik altijd moet beseffen dat ik mijn eigen pad mag volgen. Omdat een hele grote groep andere mensen iets op een bepaalde manier doet, betekent niet dat ik dat ook zo moet doen. Ik besefte: ik kan dingen. Ik kan dingen leren, maar wel op mijn eigen manier.

Zo hoort bijvoorbeeld bij het leven van een ondernemer de administratie. Ik was er heel lang van overtuigd dat ik dat zelf móest doen. Want het hoort er nu eenmaal bij. Na jarenlang stoeien met die rotklus waar ik niks van kan en waar ik alleen maar chagrijnig van word, heb ik het nu eindelijk echt helemaal uit handen gegeven. Die tijd kan ik nu vullen met écht nuttig werk, of met tijd voor mezelf. Dat voelt bevrijdend.

Ook een mooi voorbeeld is het fotografie vak. Daarin ‘horen’ een heleboel dingen. Zo is het goed voor je bedrijf om social media goed te updaten met je werk, om je online duidelijk te profileren. Dat probeerde ik heel lang omdat ik dacht dat dat moest, dat dat erbij hoorde. Even terug besloot ik dat meer los te laten omdat het niet bij mij past. Ik hoef dat niet te doen omdat de rest van mijn collega’s dat wel doet. Ik deel juist meer persoonlijke dingen en af en toe een foto.’

‘Als zelfstandig ondernemer is het belangrijk om klanten te hebben, genoeg geld te verdienen, de eindjes aan elkaar te knopen. Thuis heb ik geleerd verstandig met geld om te gaan, altijd reserves te hebben en te zorgen dat ik mezelf financieel goed kan bedruipen. Daardoor heb ik best vaak opdrachten aangenomen die ik eigenlijk helemaal niet leuk vond, puur omdat ik er geld mee verdiende. Dat is natuurlijk in het begin iets wat erbij hoort: ik moest mijn bedrijf opbouwen, klanten vinden, een portfolio maken en gewoon geld verdienen. Maar ik bleef het heel lang doen terwijl het helemaal niet meer nodig was.

Dat zijn opdrachten waarvan ik als ik het eerste mailtje zie, meteen een zwaar gevoel krijg. Ik voel meteen dat ik het niet wil doen. Zo heb ik best vaak grote familieshoots gedaan met 20 tot 25 mensen, en dat vind ik helemaal niet leuk. Ik doe veel liever portretten van één persoon, kleinere gezinnen, stellen en bruiloften. Maar ik dacht: tja, het is toch weer een opdracht. In het begin is die mindset heel goed, maar ik merkte dat het me tegen begon te werken.

Het ding is: je opdrachten bouwen je bedrijf op. De foto’s die ik maak deel ik op mijn website en belanden ook soms op social media. Het is mijn visitekaartje en het laat zien waar mijn werk uit bestaat. Als daar allemaal werk tussenstaat dat ik, één, niet leuk vind en twee, liever niet wil doen, gaat er ergens wat mis. Want op basis van die foto’s krijg ik nieuwe klussen. En dus meer van wat ik niet leuk vind.

Nu doe ik dat niet meer. Als ik een gesprek heb met een stel voor een bruiloft, geef ik eerlijk aan als ik denk dat we niet bij elkaar passen. Als onze stijlen niet matchen, als we geen klik hebben. Daarnaast wil ik niet te veel werken. Ik ken veel fotografen die meer dan zestig bruiloften per jaar doen, ik wil dat niet. Ik vind vrije tijd nu belangrijker dan heel veel geld verdienen. Ik wil niet meer focussen op geld, en ik realiseer me heel goed dat dat een luxe positie is. In het begin kon dat niet. Nu focus ik me liever op dat ik gezond ben en me gelukkig en vrij voel dan dat ik een paar duizend euro extra kan verdienen.’

‘We leven in een maatschappij waarin iedereen het de hele tijd heeft over de toekomst, over doelen, dingen bereiken, groeien, beter worden, hashtag goals. Ik vind het heel gaaf als mensen dat doen en ik ben er natuurlijk zelf ook mee bezig. Maar ik merkte dat ik lang teveel focuste op de toekomst en het behalen van mijn doelen dat ik helemaal vergat om nú te beseffen wat ik heb, en waar ik nu gelukkig van word.

Ik realiseerde me dat ik in plaats van alleen maar naar voren ook om me heen kan kijken. En denken: ‘Wat is het hier goed!’ Waar doe je het anders voor? Je bedenkt een doel, je behaalt het en rent er gelijk keihard langs, op naar de volgende? Waarvoor doe ik het dan? Ik geniet daar niet van. Ik werd er ook onzeker van: ik had constant het gevoel dat ik er nog lang niet was.

Natuurlijk zijn er nog dingen die ik wil doen, die ik wil bereiken. Maar ik heb geleerd ook veel meer nú stil te staan bij wat ik allemaal al bereikt heb. Ik ben succesvol in míjn definitie van succesvol. Dat mag! Ik ben heel blij met waar ik nu ben. Ik kijk niet alleen maar naar de toekomst, want het is goed hier. Dat betekent niet dat ik op de bank blijf zitten en niks doe, maar wel dat ik me realiseer dat ik nu hier geniet van wat ik heb bereikt en gelukkig ben.’

‘Ik kan slecht tegen autoriteit en ben altijd best een rebel geweest. Ik ging altijd in tegen alles dat maar een label had. Als iemand bijvoorbeeld heel erg aan een bepaald beeld wil voldoen en zichzelf een label opplakt, word ik daar heel tegendraads van. Zo had ik vroeger een vriendin die graag een hippie wilde zijn. Ze ging daar helemaal naar leven, terwijl het niet bij haar paste. Zo ging ze bijvoorbeeld geen make-up meer dragen, omdat ze dat niet bij een hippie vond passen. Terwijl ik wist dat zo van make-up hield!

Laatst was ik over iets soortgelijks aan het mopperen tegen een vriendin. Ik word soms moe van de perfecte plaatjes die gecreëerd worden op bijvoorbeeld instagram. Dan staat er ‘Werken aan mijn administratie vandaag!’ en dan zie je zo’n perfect plaatje van een macbook op wit beddengoed, met blote benen met lange sokken, een kop perfecte cappuccino. Dan denk ik: fuck you, zo ziet administratie doen er niet uit! Dat neppe irriteerde me dan mateloos.

Mijn vriendin zei: ‘Maar Jet, jij doet dat eigenlijk ook. Jij maakt ook een perfecte foto van je smoothie.’ Eerst ging ik er tegenin, maar toen ik op de fiets naar huis zat, realiseerde ik me dat ze gelijk had. Ik plakte ook een label op mezelf: die van rebel.

Over anderen dacht ik dan altijd; wees toch gewoon lekker jezelf, doe waar je zin in hebt in plaats van jezelf zo krampachtig te profileren. Ik voelde me dan soms bijna een soort schuldig tegenover mezelf als ik zélf een keer een ‘perfect plaatje’ wilde delen.

Ik probeer die dingen nu gewoon heel erg los te laten. Wat boeit mij het wat iemand doet, of op Instagram zet? Dan heb ik het wel over triviale dingen, ik kan me wel erg druk maken over belangrijkere onderwerpen als racisme of seksisme, maar dat is een andere discussie.’