Pesten

Ik kijk al een kwartier naar mijn lege beeldscherm, omdat ik niet goed weet hoe ik deze blogpost moet beginnen. Al meer dan een jaar zit ik hiermee in mijn hoofd, en elke keer stelde ik het uit. Zoals ik vorige week op Twitter beloofde, is het nu eens tijd om mijn verhaal te vertellen. Ook wil ik wat verhalen van lezeressen delen en je misschien helpen als jij zelf gepest wordt, of zelf wel eens mensen pest.

Enkele maanden geleden heb ik geprobeerd een video op te nemen. Ik begon deze met ‘Ik ben er nu eigenlijk nooit meer echt verdrietig om, maar toch wil ik er wat over vertellen, om te helpen, en om te laten zien dat pesten je niet kapot hoeft te maken.’ Blijkbaar deed het iets met me, want na een paar minuten begon ik met huilen en kon ik niet meer stoppen. De video heb ik verwijderd, want op beeld kan ik dit niet. In de periode daarna heeft het me aan het denken gezet. Pesten gebeurt veel, meer dan je denkt. En het gaat diep zitten, het laat littekens achter die nooit écht weggaan. Ik dacht dat het mij niks meer zou doen om er over te praten, toch werd ik er weer verdrietig van. Als ik terugdenk aan die periode, voel ik me weer even zoals ik me toen voelde.

Pesten is natuurlijk een actueel onderwerp door het nare bericht van Tim Ribberink. Deze jongen pleegde zelfmoord omdat hij zijn hele leven gepest is. Dat zette mij ook weer aan het denken. Vandaar, en omdat ik er al meer dan een jaar mee in mijn hoofd zit, vandaag deze blogpost.

Mijn verhaal

Het begon in de eerste klas van de middelbare school. Op de basisschool ben ik nooit gepest. Ik voelde me daar veilig, had vriendinnetjes, en kon met iedereen goed overweg. Ik zag er wel enorm tegenop om naar de middelbare school te gaan. Doodeng vond ik het. Elke dag een uur fietsen naar school, naar een in mijn ogen enorme school, met meer dan duizend leerlingen. Waarvan de meesten ouder, slimmer en leuker dan ik zouden zijn. Met echte toetsen, echt huiswerk, en vooral heel veel nieuwe mensen. Ik wilde niet, maar ik moest. Natuurlijk moest ik, net als ieder ander kind, naar de middelbare school. Één moment in de introductieweek staat me nog heel goed bij. Hier was me al duidelijk dat ik ‘anders’ was dan de rest, en er niet bij hoorde. We hadden een soort groepsopdracht waarbij we een vragenlijst moesten invullen over de middelbare school. Een van die vragen was wat je het allerbelangrijkste vond aan de middelbare school waar je heen ging. Ik schreef op ‘dat ik het daar leuk vind.’ De docent zei letterlijk dat dat een dom antwoord was. Natuurlijk was de klas het daarmee eens en werd ik uitgelachen. Domme Cynthia, die wil het alleen maar leuk hebben. 

Maar goed, ik vond het dus al erg om naar de middelbare school te gaan. Eng vooral. Het werd nog erger toen jongens uit mijn klas besloten dat ik doelwit werd van hun pesterijen. Destijds was ik aan de zware kant. Op de basisschool zat ik er nooit echt mee, maar in de eerste klas werd het constant tegen me gebruikt. Ik werd uitgescholden, buitengesloten en vooral tijdens de gymlessen uitgelachen. Soms had ik het gevoel alsof mijn gym docent het ergens wel leuk vond, want hij liet mij vaak de oefeningen voordoen. Voor de hele klas. Dat maakte me zo zenuwachtig dat ik altijd viel of mezelf bezeerde. Die momenten dat ik werd uitgelachen zal ik nooit vergeten. Gymlessen vond ik dus vreselijk. Ik keek er zo tegenop dat ik er soms ziek van werd. De laatste jaren probeerde ik er onderuit te komen door te zeggen dat ik niet lekker voelde, en soms schreef mijn moeder een briefje dat ik niet mee hoefde te doen. Gym was de hel voor mij op de middelbare school. 

Wat me het beste bijstaat was een gewone les waarbij ik bijna achterin de klas zat. De grootste pester zat helemaal vooraan, ik denk omdat hij al iets had gedaan wat niet mocht van de docent. Hij pakte een krijtje en tekende een varken op het bord, met mijn naam erbij. Het ergste is nog dat de docent niks deed. Zij (of hij? Ik weet het niet meer) wilde het niet zien, of zag het niet, in ieder geval konden de pesters constant hun gang gaan.

Hoe ik er mee om ging, weet ik niet helemaal precies meer. Ik vond het vreselijk, maar liet dat niet echt blijken, voor zover ik me kan herinneren. Ik negeerde het, misschien lachte ik zelf soms wel mee omdat ik niet wist hoe ik me moest gedragen. Ik praatte er verder ook niet echt over, ook niet met mijn ouders, ook niet met vriendinnetjes. Ik denk ook dat we allemaal te jong waren om het voor elkaar op te nemen en er iets van te zeggen. Ik heb wel meerdere keren ’s ochtends huilend aan het ontbijt gezeten omdat ik echt niet naar school wilde. Die momenten kan ik nog heel helder terughalen. Ik wilde echt niet, niet naar die plek waar ik me zo vreselijk voelde. Ik telde de dagen af tot ik mijn diploma haalde. En zes jaar lang, dat leek oneindig. Ik voelde me doodongelukkig en keek vooral uit naar het moment dat ik mijn eigen weg kon gaan.

Toch stopte het wel. Aan het einde van mijn eerste jaar ben ik gesprekken gaan voeren met mijn mentor. Hij voerde daarna op zijn beurt gesprekken met de pesters en in de tweede klas werd het minder. Wanneer het helemaal gestopt is, weet ik niet meer. In de derde klas kreeg ik wel meer vriendjes en vriendinnetjes, maar ik was nooit echt onderdeel van een groep. Dat hoefde ik ook niet, door het pesten was ik een beetje een einzelgänger geworden en had ik wel een of twee vriendinnen (waar ik nog steeds mee omga), maar ik was geen populair meisje. 

Na de tweede klas werd het dus een stuk minder maar door de jaren heen zijn er nog wel momenten geweest dat ik ben gepest en buitengesloten. Zelfs op het HBO kreeg ik het gevoel dat veel van mijn klasgenoten het maar dom vonden, dat ambitieuze gedoe met mijn blog. Maar dat kan ook mijn eigen onzekere gevoel zijn geweest. Ik weet wel dat er achter mijn rug om werd gepraat, dat hoorde ik van vriendinnen. Gelukkig gaat het nu al jaren heel erg goed en word ik (volgens mij) gewaardeerd om wie ik ben. Nu ik dit teruglees ben ik benieuwd of de docenten van toen wisten dat ik zo gepest werd. 

Hoe het mij veranderd heeft

Op het moment zelf maakte het mij onwijs onzeker. Bang, verdrietig. Ik wilde niet meer naar school, ik wilde weg. Ik probeerde mezelf onzichtbaar te maken door stil te zijn en niet te opvallend. De jaren vlak erna bleef ik zo onzeker. Ik was altijd bang dat mensen mij niet leuk vonden en was verbaasd als iemand vrienden met mij wilde worden, of iets leuks met mij wilde doen. Dan was ik zo verrast. Wow, iemand die met míj iets wil doen? Als ik iets goed kon, of een complimentje ergens over kreeg, dacht ik dat het een vergissing moest zijn. Mijn zelfbeeld was erg laag. Het heeft me zeker achtervolgd bij ‘nieuwe dingen’ als bijbaantjes toen ik jong was. Een ding wist ik zeker: ik kon niks. En ik was stom. Als er vervolgens iets vervelends gebeurde, of ik werd weer gepest of buitengesloten, was dat voor mij een bevestiging. ‘Kijk? Iedereen vind je stom.’

Door de jaren heen is dit minder geworden. Vooral door mijn blog, dat ik ‘ergens goed in ben’. Het heeft me door de jaren heen steeds een stukje zelfvertrouwen en zekerheid teruggegeven. Ik durf meer, heb meer vertrouwen in mezelf en wat ik kan. Ik ben nog steeds onzeker, maar ik heb wel het gevoel dat ik er mag zijn als persoon. Al zal ik nooit denken: ‘Nou Cynt, wat ben jíj toch een geweldig, talentvol topwijf!’ Dat onzekere zit nog steeds ergens in mij. Ik merk het soms wanneer iemand lieve dingen tegen me zegt, of een gemeend compliment geeft. De laatste tijd hoor ik vaak van PR mensen dat ze het zo fijn vinden om met mij samen te werken, omdat ze me professioneel vinden, en een leuk persoon. Dan heb ik het gevoel alsof het over iemand anders gaat. Heel eventjes voel ik dat, een paar seconden. Alsof ik uit mezelf stijg en tegen mezelf zeg: Hahaha, serieus, dat kan niet over jóu gaan. Natuurlijk relativeer ik daarna en accepteer ik het compliment en ben ik blij. Dat heb ik wel vaker, als ik met mijn site bezig ben en mooie reacties krijg, of als bedrijven met mij willen samenwerken. Of als mijn vriend iets liefs zegt. Überhaupt dat ik een vriend heb. Ik waardeer alles en ben er enorm dankbaar voor, maar soms dan zit de kleine gepeste Cynthia naast me en zegt ze: ‘Hoe kan het nou dat zo’n onzekere, lelijke, dikke koe als jij zulke complimenten krijgt en zo succesvol bent.’ Ik heb het dit nooit verteld, maar dat gebeurt soms. Dat wuif ik altijd weg, maar dat stukje zal nooit helemaal weggaan, denk ik. Het is soms een gevoel alsof ik het allemaal niet verdien, alsof het een vergissing is en ik ben verwisseld. Snap je wat ik bedoel?

Ik ben dus op een negatieve manier getekend door het pesten. Ik zal altijd dat stukje onzekerheid houden. Over mij, als persoon. Maar ook over hoe ik er uit zie. Opmerkingen over mijn gewicht komen een miljoen keer harder aan omdat ik daar als kind zo mee gepest ben. Het is een wonder dat ik geen eetstoornis heb. En daar ben ik ook heel blij om, ik heb dat nooit laten beinvloeden, dat ging me altijd te ver op een of andere manier. Nog een negatief punt is dat ik altijd het gevoel heb dat ik niet goed genoeg ben, of dat wat ik doe niet goed genoeg is. Als ik nieuwe mensen ontmoet ga ik er altijd eerst vanuit dat ze mij niet leuk of aardig vinden. En als ik iets doe, denk ik altijd dat het net niet is zoals het zou moeten. Daardoor probeer ik dingen altijd beter te doen, maar ook altijd zo aardig mogelijk te zijn. Ook omdat ik weet hoe het is als mensen rot en vervelend tegen je doen. Ik ben niet gesloten geworden, of gemeen, of bitchy. Ik denk dat ik juist meer open ben geworden. Onbewust. Ik wil graag aardig gevonden worden. Maar niet ten koste van alles. Als iemand mij niet leuk vindt, dan niet. Prima. Niet iedereen kan mij leuk vinden. 

En op een positieve manier? Het heeft er voor gezorgd dat ik iets anders ben gaan doen. Ik ben gaan bloggen op mijn zestiende, toen ik in de derde klas zat. Ik wilde gewoon iets doen wat ik leuk vond. Omdat ik op de een of andere manier het gevoel had dat ik mezelf moest bewijzen ging ik daar keihard mijn best voor doen. En dat is nu tot iets gegroeid waar ik heel trots op en blij mee ben. Nog steeds heb ik het gevoel dat ik me éxtra moet bewijzen. Omdat ik ergens in mijzelf nog het gevoel heb alsof ik niet goed genoeg ben. En dus doe ik extra mijn best en werk ik extra hard. Dat is niet altijd goed, maar het mooie daarvan is wel dat ik altijd het beste wil voor mijn blog en mijn werk. Als de pesters nu nog weten dat ze mij ooit gepest hebben (ik denk het niet), dan is dit mijn grote middelvinger naar hun. Dankjewel voor het motiveren!

Voor wanneer jij gepest wordt

Het allerbelangrijkste: praat er over. Met iemand die je vertrouwt. Een vriendin, je ouders, en het liefst een mentor of vertrouwenspersoon op school. Laat weten waar je mee zit, zij kunnen je helpen. Ze kunnen ervoor zorgen dat de pesters naar een andere klas gaan, of dat jij overgeplaatst wordt. Ook zullen de pesters – als het goed is – een straf krijgen. Het zal sowieso opluchten om erover te praten. Ik hield al die tijd mijn mond, en dat heeft het niet beter gemaakt. Op het moment dat ik mijn mond opentrok, werd alles beter.

Daarnaast, hoe moeilijk ook: probeer je rug recht te houden. Ook al wordt je schooltijd erdoor verziekt, of je tijd op je werk. Ik weet hoe moeilijk het is, maar don’t let them get you, dat is wat ze willen. Het klinkt makkelijk, maar dat is het niet. Doe verder waar jij je goed bij voelt. Als jij er iets van wilt zeggen tegen de mensen die je pesten, doe dat kan. Confronteer ze met wat ze doen. Hoe zouden zij zich voelen? Dit heb ik nooit gedaan omdat ik het niet durfde. Sommige mensen zeggen ‘bijt eens van je af!’ maar als je dat als kind niet kan, kan je dat niet. Iedereen reageert er anders op, ik klapte dicht. Voor mij was het het allerbeste om te praten met mijn mentor. Dit loste het probleem voor een groot deel op.

Je kan ook professionele hulp zoeken. Je kan doorverwezen worden door je huisarts als je met een psycholoog zou willen praten, of een maatschappelijk werker. Doe datgene waar jij je goed bij voelt, maar houd niet je mond. Echt, dan kan het alleen maar erger worden. 

Als jij weleens iemand pest

Misschien lezen dames (of heren) dit die ook wel eens iemand uitlachen, belachelijk maken of uitschelden. Stop ermee. Ga jij je er beter door voelen? Nee. De persoon die jij pest, ook niet. Die zal zich vreselijk voelen. Ellendig. Ongelukkig. Door jou. Wil je dat? Natuurlijk wil je dat niet (ook al denk je dat je dat wel wilt). Wat heb je er aan als je doet wat je doet? Je krijgt er spijt van. Je tekent iemand dieper dan je denkt. Iemand die gepest is, zal dit zijn of haar leven lang met zich meedragen. Altijd. Bij de ene persoon zit het meer aan de oppervlakte dan bij de ander, maar het blijft er zitten, als een soort litteken, als een soort wond die soms wordt opengekrabd wordt en weer gaat bloeden. Wil jij dat op je geweten hebben? Dat je iemand zó beschadigd? 

Als je wilt, mag je natuurlijk ook je verhaal delen hieronder. Als je gepest wordt, besef je vooral dat je niet de enige bent. En besef ook dat het niet altijd zo zal zijn. Er zijn mensen die zien wat voor fijn, aardig en mooi persoon je bent. Die niet alleen jouw negatieve kanten zien. Je zal gewaardeerd worden, echt. Alleen moet jezelf ook iets doen om het pesten te stoppen, en ik hoop dat ik je met deze blogpost een beetje help. Je bent niet de enige. Ik ben ook gepest, en er zijn meerdere jaren van mijn leven door verziekt, maar kijk eens hoe het me toch gelukt is een gelukkige, volwassen vrouw te worden. Wel met nog een stukje ‘onzekere Cynthia’, maar ik ben wel gelukkig. Dat kan jij ook. 

Jeetje, wat is het een enorm verhaal geworden. Ik heb hoofdpijn en ben in tranen, maar ook opgelucht dat ik dit verhaal nu eens vertel. 

Voor deze blogpost riep ik op om jouw verhaal te mailen. Deze blogpost is inmiddels 2500 woorden, dus deze verhalen doe ik in een aparte blogpost die later online komt.