Je eigen uitvaart

Veel mensen gaan pas nadenken over hun overlijden en uitvaart op het moment dat ze ziek worden, of op het moment dat het duidelijk is dat ze binnen afzienbare tijd zullen overlijden. Het is veel prettiger om over dit soort dingen na te denken als je niet bezig hoeft te zijn met een ziekte. Als je over je uitvaart nadenkt terwijl je gezond bent, kan je veel luchtiger en rustiger nadenken over wat je eigenlijk wilt.

De afgelopen jaren ben ik bij meerdere uitvaarten geweest en daardoor ook gezien hoe verschillend uitvaarten kunnen zijn. Natuurlijk was ik er aanwezig omdat het een geliefde van mij was, maar achteraf ga je toch nadenken. Zou ik het zo willen? Of juist helemaal anders?

Op het moment dat je te overlijden komt en je dierbaren hebben geen idee wat jij gewild zou hebben, is dat erg moeilijk. Stel je voor dat een naaste doodgaat en dat je een uitvaart moet regelen, maar geen idee hebt wat hij of zij graag wilde. Dat lijkt mij verschrikkelijk lastig. Je moet op dat moment dealen met het grote verdriet en dan ook nog eens een heleboel keuzes maken voor een begrafenis of crematie (en tja, welke van de twee?). Als er al keuzes zijn gemaakt, is het prettig deze te kunnen volgen. Naast dat je dan een laatste wens kan vervullen, sta je zelf ook niet voor de moeilijk taak alles uit te vogelen. En ik vind het zelf een fijn idee dat mijn uitvaart is zoals ik het voor ogen heb.

Als je je eens gaat verdiepen in uitvaarten of als je zelf bij meerdere uitvaarten bent geweest (ik hoop het niet voor je), dan zal je merken dat er echt heel erg veel mogelijk is. Van de manier hoe je al dan niet opgebaard wordt, tot de soorten kisten, plechtigheden, borrels, uitvaartstoeten – er zijn zoveel mogelijkheden en er is zoveel te kiezen. Zo kan je gaan voor een zo milieuvriendelijk mogelijke begrafenis of juist iets wat zo simpel mogelijk is of heel budget. Google maar eens! Je kan ook een uitvaartwensenformulier downloaden en die invullen, al vind ik die zelf wel een beetje beperkt. Wil je bijvoorbeeld opgebaard worden? En zo ja, wil je dan een lichte balseming? Wil je de kist open of dicht? Welke muziek wil je? Er is echt zóveel om over na te denken. Op de websites van uitvaartverzorgers vind je veel informatie over wat er allemaal besloten moet worden en daar kan je alvast zelf over nadenken.

Het is een goed idee hier met je naasten over te praten. Dat hoeft geen zwaar en moeilijk gesprek te zijn, je kan gewoon van gedachten wisselen over wat je graag zou willen. Ik praat er met Willem en mijn ouders wel eens over en dat is nooit vervelend. Het is alleen maar prettig dat we van elkaar weten wat we willen. Het is ook verstandig het vast te (laten) leggen op papier. Zo kunnen je nabestaanden altijd ergens op terugvallen mochten ze niet alles onthouden. Dat kan bij een notaris, maar dat hoeft niet. Je kan het ook gewoon zelf doen.

Denk er ook aan dat een uitvaart (veel) geld kost. In Nederland is dit gemiddeld tussen de €7.000 en €10.000. Ik heb een uitvaartverzekering, en natuurlijk erven mijn nabestaanden het geld dat ik heb, dus mocht mijn verzekering niet genoeg zijn, dan kunnen ze altijd de erfenis gebruiken als daar tenminste wat substantieels inzit.

Ik heb wel een aardig beeld van wat ik zou willen op mijn uitvaart. Of ik opgebaard en al dan niet gebalsemd wordt, laat ik aan mijn nabestaanden over. Graag wil ik gecremeerd worden, maar als nabestaanden het prettiger vinden dat ik begraven word, vind ik dat ook prima. In dat geval wil ik wel graag op een natuurbegraafplaats begraven worden. Dat lijkt me prettig: een dierbare ‘bezoeken’ terwijl je op een mooie plek kan rondwandelen. Als ik gecremeerd wordt, mag mijn as uitgestrooid worden op Terschelling. Over mijn kist: dat maakt me niet zoveel uit. Als ‘ie maar een beetje milieuvriendelijk gemaakt en verbrand/begraven kan worden en als ‘ie niet zwart met goud is vind ik het prima.

Het liefst overlijd ik in mei, want dan zijn er pioenrozen! Grapje natuurlijk. Maar ik zou zo graag pioenrozen op mijn uitvaart willen. En als dat niet kan, dan lekker veel lelies. Die vind ik prachtig! Of juist wat mooie grote planten. Dan kan dat na de dienst meegenomen worden naar huis, gezien ik toch geen graf of zo heb.

Zelf heb ik geen goede ervaringen met open kisten bij afscheidsdiensten – ik heb tot nu toe spijt van elke keer dat ik besloot om tóch even te kijken. Ik zou dus graag een dichte kist willen. Het is fijner om iemand te herinneren zoals ‘ie was, vind ik. Dood ziet er toch anders uit, zeker na een paar dagen. De plechtigheid mag van mij doorspekt zijn met herinneringen, foto’s en muziek. Welke muziek weet ik nog niet, daar moet ik nog over nadenken. Niet teveel lange voordrachten of hele zware kost. ‘Over de doden niets dan goeds’ vind ik onzin – er mag ook best gepraat worden over hoe ik soms een bitch kon zijn of over hoe alles altijd op mijn manier moest. Er mag gelachen worden.

Na de dienst wil ik gezelligheid. Goede wijn, prosecco, lekkere speciaalbiertjes, sapjes, fris. Lekkere hapjes, bitterballen, toastjes met kaas, fuetworstjes, kaastengels, chips. Borrelen! Hier houd ik zelf zo van, een wijntje met wat te snacken. Dit zou ik graag op een andere plek dan het crematorium willen. In een leuk restaurant in de natuur bij Zwolle. Weg van de zwaarte, tijd om met elkaar te kletsen, herinneringen op te halen, misschien wat foto’s te kijken. Om te proosten op het leven, al klinkt dat heel cliché, natuurlijk. Hier wil ik niet dat ‘mijn’ muziek wordt gedraaid. Het mag allemaal wat lichter op dit moment. Het liefst zou ik willen dat mijn naasten met elkaar gaan eten hierna, maar als zij daar geen zin in hebben, moeten ze gewoon lekker naar huis gaan.

Zoals je merkt vind ik een paar dingen belangrijk, maar ik laat ook het een en ander over aan mijn geliefden. Ik ben er immers niet meer en zij moeten afscheid van me nemen. Ze weten dus ook dat als zij zich ergens echt niet prettig bij voelen, dat ze moeten doen wat zij wél fijn vinden. Ik geloof erin dat ik het toch niet meer meemaak. Het enige wat ik echt niet wil is een religieuze uitvaart.

Het voelt als zo’n zwaar onderwerp, maar het is best fijn om na te denken over hoe je het voor je ziet. Praat erover, schrijf het op. Kijk wat de mogelijkheden zijn. Liever nu dan dat je dierbaren later met hun handen in het haar zitten omdat zij niet weten wat je wilt. Vraag het ook aan jouw dierbaren, zodat je weet wat zij willen op het moment dat het zover is.

Weet jij al hoe jij je uitvaart voor je ziet?